Mokradło niedocenione

Mokradło i bagno może kojarzyć się z filmem grozy lub z wiadomościami, w których słyszymy jak człowiek zabłądził lub chciał sobie skrócić drogę i utknął w bagnie.

A czy wiesz, że obszary te – oprócz faktu, że są środowiskiem życia wielu rzadkich oraz zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt i roślin - służą też człowiekowi?

A do tego mają swoje święto!

Światowy Dzień Mokradeł

(ang. World Wetland Day) obchodzimy 2 lutego, aby upamiętnić podpisanie konwencji ramarskiej, czyli międzynarodowego układu o ochronie obszarów wodno-błotnych, które odbyło się 2 lutego 1971 roku w irańskim mieście Ramsar.

Celem konwencji było stworzenie oraz aktualizacja listy obszarów określanych jako „wodno-błotne”, które podlegają ochronie i utrzymania ich w niezmiennym stanie. Celem nadrzędnym jest ochrona populacji ptaków wodnych zamieszkujących lub czasowo przebywających na tych obszarach.

Mokradła

to ekosystem zależny od czasowej lub stałej obecności wody, czyli kilkadziesiąt typów obszarów bagien, torfowisk lub zbiorników wodnych:

• naturalnych lub sztucznych,
• występujących stale lub okresowo,
• zawierających wody stojące lub płynące,
• wód słodkich lub słonych (wraz z wodami morskimi).

Mogą stanowić samodzielne jednostki obszarowe (bagna, torfowiska) a także są integralnie powiązane ze śródlądowymi ekosystemami wodnymi (m.in. szuwary, mokradła nadrzeczne, terasy zalewowe), czy przybrzeżnych wód morskich.

Nauka zajmująca się badaniem bagien to paludologia.

Mokradła do zadań specjalnych

Oprócz schronienia i miejsca bytowania dla gatunków fauny i flory, mokradła oraz bagna chronią klimat i są niezwykle cenne dla ludzi. Oczyszczają wodę, pochłaniają dwutlenek węgla (wg badań nawet lepiej niż las tropikalny) a także łagodzą skutki suszy i chronią przed powodzią.

Za oczyszczanie wody odpowiedzialne są rośliny i mikroogranizmy (żyjące w nadrzecznych mokradłach) zatrzymujące m.in. związki azotu i fosforu, których obecność zagraża eutrofizacji wód (zakwitom).

Tereny podmokłe wzdłuż rzek działają natomiast niczym gąbka – wchłaniają wody wezbraniowe - ograniczając tym samym falę powodziową. Z drugiej strony woda tam zatrzymana - wraca do obiegu poprzez zasilanie wód podziemnych, ograniczając tym samym suszę.

W Polsce

mokradła naturalne występują na obszarze o powierzchni prawie 4,4 mln ha, czyli nieco ponad 14% powierzchni kraju.

Te chronione w ramach konwencji ramarskiej (jest ich na dzień dzisiejszy 19) – zajmują powierzchnię wynoszącą jedynie ok 152,2 tys. ha i znajdują się w:

• woj. Dolnośląskie – stawy Milickie, torfowiska w Karkonoskim Parku Narodowym, Rezerwaty przyrody: Torfowiska Doliny Izery, Stawy Przemkowskie
• woj. Lubelskim - Poleski Park Narodowy
• woj. Lubuskie - Park Narodowy Ujście Warty,
• woj. Małopolskie - Rezerwat przyrody Bór na Czerwonem, stawy i torfowiska Tatrzańskiego Parku Narodowego,
• woj. Podlaskie - Biebrzański Park Narodowy, Wigierski Park Narodowy, Narwiański Park Narodowy,
• woj. Pomorskie - Słowiński Park Narodowy, Ujście Wisły,
• woj. warmińsko-mazurskim - rezerwaty przyrody jezior: Łuknajno, Karaś, Siedmiu Wysp, Drużno,
• woj. Zachodniopomorskim - rezerwat przyrody jeziora Świdwie.

Fot. platforma widokowa na jez. Gardno, Słowiński Park Narodowy (archiwum własne)

Wnioski

są jednoznaczne, mokradła należy chronić by zachowywać ich naturalne właściwości. Ich osuszanie (najczęściej na cele rolnicze), eksploatacja torfowisk (na cele ogrodnicze) oraz regulacja i umacnianie rzek – może doprowadzić do klęski.

A spacerując w pobliżu terenów podmokłych – znawcy tematu nie zalecają wypraw w pojedynkę oraz obowiązkowe wyposażenie się w naładowany telefon komórkowy oraz… zwykły kij, który w razie czego pomoże się „wygramolić” z pułapki.

Podobało się? 

Serdecznie zapraszam do kliknięcia "obserwuję" na moim wodnym blogu 💙💦